Dựa trên những lỗ hổng trong khả năng nhận diện vật thể của trí tuệ nhân tạo, một nhóm các nhà khoa học Mỹ đã chế tạo thành công chiếc áo phông có khả năng khiến các hệ thống giám sát “mù” trước người mặc.

Theo Wired, chiếc áo này được thiết kế đặc biệt với các hoa văn đa sắc, mô phỏng hiệu ứng của kính vạn hoa. Khi mặc, người sử dụng sẽ tránh được sự phát hiện từ các hệ thống AI chuyên nhận diện khuôn mặt, một công cụ thường thấy trong các hệ thống giám sát.
Cụ thể, các nhà khoa học từ Đại học Northeastern, MIT và IBM đã phát triển chiếc áo phông này với mục tiêu làm “tàng hình” người mặc trước các hệ thống AI. Họ đã nghiên cứu mẫu hình với các hoa văn phân mảnh và đa màu sắc nhằm gây nhiễu loạn, giúp đánh lừa các thuật toán AI. “Chiếc áo này gần như là một lá chắn chống lại các mạng lưới AI phát hiện đối tượng. Các hệ thống trí tuệ nhân tạo thông thường sẽ khoanh vùng và dán nhãn đối tượng, nhưng chúng ta có thể phá vỡ quy trình này,” Xue Lin, thành viên của nhóm nghiên cứu, chia sẻ với Wired.
Để đạt được điều này, nhóm nghiên cứu đã khai thác các thuật toán phân loại và dán nhãn của mạng lưới AI bằng cách tập trung vào các điểm mù của chúng. Với các mẫu huấn luyện từ YOLOv2 và Faster R-CNN, nhóm đã xác định được những vùng cơ thể mà khi thay đổi pixel phù hợp, hệ thống AI sẽ “không thấy” người mặc.
Không chỉ có chiếc áo phông, trước đó các nhà khoa học đã thực hiện nhiều nghiên cứu với vật liệu khác để đánh lừa công nghệ nhận diện AI. Năm 2016, một nhóm nghiên cứu từ Đại học Carnegie Mellon và Đại học North Carolina đã tạo ra loại kính đặc biệt khiến hệ thống nhận diện khuôn mặt bị nhầm lẫn. Hoặc một loại biển báo giao thông giả cũng được phát triển để làm nhiễu hệ thống nhận diện.
Điểm khác biệt của nghiên cứu này nằm ở việc áo phông là một vật liệu động, dễ thay đổi hình dạng khi người mặc di chuyển. Để khắc phục, các nhà khoa học đã sử dụng một kỹ thuật đặc biệt gọi là “biến áp”, giúp điều chỉnh hoa văn phù hợp với từng góc độ và nếp nhăn trên áo, tăng khả năng “chống phát hiện” khi di chuyển.
Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu khẳng định mục đích của họ không phải để né tránh hệ thống giám sát thực tế, mà nhằm tìm ra điểm yếu của các mạng lưới AI nhận diện, giúp cải thiện hệ thống và bảo vệ quyền riêng tư hiệu quả hơn. Xue Lin chia sẻ: “Chúng tôi hy vọng có thể khắc phục những vấn đề này để các hệ thống AI ngày càng vững chắc trước các hành vi gây nhiễu.”

Năm 2013, nhà thiết kế người Hà Lan Simone C. Niquille từng thiết kế một loạt áo thun phủ đầy hình ảnh khuôn mặt méo mó của các nhân vật nổi tiếng nhằm tránh sự nhận diện từ thuật toán của Facebook. Các nhà thiết kế như Niquille đã mở ra hướng đi mới trong việc bảo vệ quyền riêng tư, giúp mọi người dễ dàng tránh khỏi sự giám sát mà không cần phải lo lắng nhiều.